اصطلاحات خاص در زمینه سازه های بتنی پیش تنیده پس کشیده
با توجه به تخصصی بودن پس کشیدگی و تبادل اصطلاحاتی خاص در این زمینه نسبت به سازه های بتن مسلح معمولی نیاز است که مهندسین و کارفرمایان با برخی از اصطلاحات خاص آشنا شوند. در قسمت زیر برخی از این تعاریف و اصطلاحات و توضیح آنها ارائه شده است:
اصطلاح | تعریف | |
تاندون اضافه شده | Add tendons | تاندونهای کوتاهی که معمولا در نواحی مشخصی مانند دهانه های انتهایی اضافه می شوند تا ظرفیت سازه را در آن قسمتها افزایش دهند بدون آنکه در کل طول سازه امتداد یافته باشند. |
مهار | Anchor | برای تاندونهای تک رشته معمولا از ریخته گری آهن شکل پذیر بدست می آید و محل قرارگیری گوه در آن تعبیه شده و برای انتقال نیروی پیش تنیدگی به بتن به کار می رود. |
گیره | Anchorage | یک وسیله مکانیکی شامل تمامی قطعاتی که برای مهار کابل پیش تنیدگی نیاز است و به طور دايمی نیروی پیش تنیدگی را به بتن منتقل می کند. |
سوراخ گیره | Anchor cavity | بازشویی که در مهار تعبیه شده است تا کابل از آن عبور کند و گوه ها داخل آن بنشینند. |
ناحیه مهاری | Anchorage Zone | ناحیه ای از بتن که در مجاورت مهار قرار دارد و تحت تنشهای ناشی از پیش تنیدگی قرار می گیرد. |
آرماتور پشتیبان | Back up Bars | آرماتورهایی هستند که برای کنترل نیروهای کششی ایجاد شده در بتن ناشی از نیروهای متمرکز انتقالی از تاندونهای پیش تنیدگی به کار می روند. |
تاندونهای دسته شده | Banded tendons | گروهی از تاندونها هستند که با فاصله کمی از هم در نوار باریکی روی خط واصل ستونها قرار دارند. |
مهار لوله ای | Barrel anchor | یک نوع گیره فلزی به صورت استوانه می باشد که گوه ها را در بر میگیرد و معمولا با یک ورق اتکایی به کار میرود تا نیروها را به بتن انتقال دهد. |
کابل حصاری | Barrier Cable | استرند فولادی با مقاومت بالا که معمولا در محیط سازه یا لبه های بازشو به کار می رود تا مانع از سقوط اتوموبیل و اشخاص شود. |
ورق اتکایی | Bearing Plate | یک ورق فولادی است که مستقیما روی بتن قرار می گیرد و قسمتی از سیستم مهاری می باشد. |
ترکیدگی بتن | Blowout | ترکیدگی بتن یک نوع شکست در بتن که ممکن است پس از کشش تاندونها رخ دهد و معمولا به طور ناگهانی رخ می دهد. این پدیده میتواند به دلیل انحنای ناخواسته، عدم اجرای پروفیل صحیح کابل یا وجود انحنا در پلان تاندون بدون آرماتور نگهدارنده به وجود آید. |
تاندون چسبیده | Bonded tendon | به تاندونی درون غلاف گفته میشود که بعد از عملیات کشش فضای بین آن تاندون و بتن با گروت پر میشود و در نتیجه تاندون در تمام طول مسیر به بتن میچسبد. |
قالب دور | Bulkhead | قالب لبه دال |
آرماتور انفجاری | Bursting steel | آرماتورهایی هستند که در تمام جهات برای کنترل نیروهای کششی ایجاد شده در بتن ناشی از نیروهای متمرکز انتقالی در نواحی مهاری و نزدیک گیره ها به کار می روند. |
کابل | Cable | به تاندون مراجعه شود. |
تحدب ، خیز منفی | Camber | خیز به سمت بالا در یک عضو که به خاطر نیروی پیش تنیدگی ایجاد می گردد. |
خرک | Chair | یک قطعه که برای نگهداری تاندونها در محل مناسب خود و عدم جابجایی آن قبل و هنگام بتن ریزی به کار می رود. |
شیره بتن | Concrete Slurry | ترکیبی از سنگدانه های ریز و خمیر سیمان |
متصل کننده | Coupler | قطعه ای برای اتصال دو انتهای استرندها جهت انتقال نیرو بین آنها به کار می رود. |
مهار انتهایی مرده | Dead-end anchorage | مراجعه به مهار انتهایی ثابت |
باربرداری | Detensioning | آزاد کردن نیروی موجود در تاندون و خلاصی آن |
پیش تنیدگی موثر | Effective prestress | نیروی پیش تنیدگی در محل مورد نظر بعد از اتفاق افتادن تمامی افتها |
کوتاه شدگی ارتجاعی | Elastic shortening | کوتاه شدگی عضو که بلافاصله بعد از اعمال نیروی پیش تنیدگی رخ می دهد. |
ازدیاد طول | Elongation | افزایش طول استرند تحت اثر نیروی اعمالی |
سیستم پوشش دار | Encapsulated system | سیستمی میباشد که دارای اتصالات ضد آب در تمامی قسمتهای تاندون اعم از سر کشش، سر ثابت و طول تاندون است و محل گوه ها نیز بعد از کشش با مواد ضد خوردگی پر می شود. |
مهار انتهایی ثابت | Fixed- end anchorage | مهار در انتهای تاندون که قبل از جابجایی آن به محل خود و بتن ریزی ثابت می شود و گوه ها جا زده می شود. این انتهای کابل در بتن مدفون می شود. |
افت اصطکاکی | Friction loss | افت در نیروی تاندون که به سبب اصطکاک بین استرند و پوشش آن است که ناشی از پروفیل کابل و شکم دادگی آن (wobble) می باشد. |
گوه جا زن دستی | Hand seating tool | یک وسیله کوچک که برای جا زدن صحیح گوه در گیره قبل از انجام کشش استفاده می گردد. |
نقشه های نصب | Installation drawings | نقشه هایی که توسط مجری پیش تنیدگی تهیه می گردد و اطلاعاتی از قبیل تعداد، قطر طول، محل، ازدیاد طول و پروفیل (مقطع عرضی) هر تاندون در آن مشخص شده است. |
پنجه جک | Jack gripper | گوه های ویژه ای که در جک قرار دارند تا در طول زمان کشش کابل را محکم نگه دارند و مانع از در رفتن آن شوند. |
سر کشش | Live-end or stressing-end | انتهای تاندون که از آنجا نیروی پیش تنیدگی اعمال می گردد. |
حداقل مقاومت کششی نهایی | MUTS | حداقل مقاومت کششی نهایی |
دماغه جک | Nose-piece | قسمت جلویی جک که روی گیره قرار می گیرد و سبب هم راستایی جک با گیره می شود. |
پیش تنیدگی جزيی | Partial Prestressing | پیش تنیدگی بتن به میزانی که تحت بار سرویس تنش کششی در بتن ایجاد گردد اما در محدوده مجاز قرار داشته باشد. |
پاکت فرمر | Pocket Former | یک وسیله موقتی در انتهای کششی تاندون می باشد که در طول بتن ریزی در آنجا قرار می گیرد تا یک محفظه در بتن ایجاد کند و دسترسی تجهیزات کشش کابل را به گیره محیا کند. |
پس کشیدگی | Post-Tensioning | روشی از پیش تنیدگی که تاندونها بعد از سخت شدن بتن کشیده میشوند. |
پیش تنیدگی | Prestress | قرار دادن یک ماده ( به طور مثال بتن) تحت فشار قبل از آنکه بارهای سرویس به آن وارد شود. |
بتن پیش تنیده | Prestressed Concrete | بتنی که به وسیله تاندونهای پیشتنیدگی، تحت نیروهای داخلی قرار دارد. این امر به دو صورت پیشکشیدگی و پس کشیدگی صورت میگیرد. |
پروفیل | Profile | مسیر یک تاندون در بتن از ابتدا تا انتهای آن |
پوشش کابل | P-T Coating | ماده ای که جهت کم کردن اصطکاک بین کابل و روکش آن و حفاظت در مقابل خوردگی به کار می رود (گریس). |
افت لغزش کابل | Seating-Loss | حرکت گوهها در داخل سوراخ گیره در هنگام انتقال نیروی پیش تنیدگی به گیره که سبب کاهش نیروی پیشتنیدگی میشود. |
روکش | Sheathing | ماده ای که یک روکش برای فولاد پیش تنیدگی ایجاد می کند و مانع از تماس و چسبیدن آن با بتن اطراف کابل می شود. این ماده علاوه بر محافظت در برابر خوردگی، یک محفظه برای P-T Coating ایجاد میکند. معمولا از جنس پلی اتیلن و بدون درز میباشد. |
استرند (رشته) | Strand | سیمهای فولادی با مقاومت بالا که حول یک سیم مرکزی پیچیده شوند. برای تاندونهای نچسبیده، استرند هفت رشته مطابق با ASTM A-416 بیشترین کاربرد را دارد. |
تاندونهای حرارتی | Temperature Tendons | تاندونهایی که در دال به جای آرماتورهای حرارتی قرار داده میشود و معمولا به موازات تیر، دیوار و … قرار دارد. |
تاندون | Tendon | یک گروه کامل شامل گیرهها، استرند، پوشش استرند میشود. تاندون نیروی پیش تنیدگی را به بتن منتقل میکند. |
دم کابل | Tendon Tail | قسمت اضافی استرند که بیرون از گیره قرار دارد و کشش توسط جک روی این قسمت انجام میپذیرد. |
تاندون نچسبیده | Unbonded Tendon | تاندونی که در آن از چسبیدن استرند به بتن ممانعت میگردد و میتواند آزادانه درون بتن در غلاف خود حرکت کند. در این حالت نیروی پیش تنیدگی تنها از گیره به بتن منتقل میگردد. |
تاندونهای یک شکل (ریخت) | Uniform Tendons | یک یا گروهی از تاندونها که در فواصل یکسانی از هم قرار دارند و معمولا عمود بر تاندونهای دسته شده (تیر، دیوار و …) قرار دارد و حداکثر فاصله آنها 5/1متر و 8 برابر ضخامت دال میباشد. |
گوهها | Wedges | قطعاتی از جنس فولاد با مقاومت بالا و به شکل گوه دندانهدار میباشد که با گاز گرفتن استرند نیروی تاندون را انتقال میدهد. دندانهها در ابتدای گوه تراشیده میشود تا اطمینان حاصل گردد که نیروی تاندون به صورت تدریجی به گوه و گیرهها منتقل شود. معمولا در سیستم نچسبیده از گوه دو تکه استفاده میشود. |
اصطکاک اعوجاجی | Wobble Friction | اصطکاکی که به دلیل انحراف افقی غیر عمدی تاندون از راستای خود ایجاد میگردد. |
خواهشمند است در صورت مشاهده اشتباه یا نقص در متن فوق نظرات خود را به بخش آموزشی شرکت اعلام فرمائید.
با تشکر
بخش آموزشی شرکت ابنیه کسری